Ký sự: Bóng nón xanh xao - Nguyễn Hàng Tình

• Tự thân những đồi trà chập chùng ngút ngàn  xanh ở xứ B'Lao đã là một bức tranh tuyệt vĩ. Đấy là "cái kho" ảnh nghệ thuật cho các tay nghệ sĩ nhiếp ảnh, với vô vàn bức ảnh đã đoạt giải lớn  rải đi khắp thế giới, kể từ một thập kỷ rưỡi nay. Có lần, tôi “zoom” lại thì chợt nhận ra tiếng thở dài của đồi nương, từ hàng cây trà thơm tho ấy...

 

Bao giờ cũng vậy, ở VN, vật duy nhất tạo ra điểm nhấn, hiển thị trên màu trà xanh mênh mông là bóng nón người chăm hái trà. Phía kia của lao lực, dưới vành nón lá, người phụ nữ hái trà vẽ lên sự thi vị. Nhưng những đồi trà ra đời không bao giờ vì nghệ thuật mà là kinh tế.

Dưới vành nón kia, có nỗi niềm của người xứ trà đi hái trà thuê cho kẻ từ xa tới

Ở đây, xứ trà B’lao ngày nay, trên những đồng trà có vẻ tốt tươi và thịnh vượng, có giá trị cao nhất kia, là những nông trang trà với người Đài Loan làm chủ sở hữu. Oo long, Kim Tuyên, Tứ Quí..., toàn những giống trà vàng ngọc, xa xỉ, khác trà Shan, trà sẻ lâu đời mà nông dân mình làm. Thị dân ở giữa phố Bảo Lộc ngoài kia còn rõ làn sóng người Đài Loan đổ sang xứ B'lao trồng trà suốt mười lăm năm qua huống gì dân cày bám chặt trên những dải đồi trà kia. Hà cớ gì không sang cao nguyên B’lao, Cầu Đất mà trồng trà, khi đất đai ở đây lý tưởng nhất cho cây trà, còn chính sách đầu tư vào nông nghiệp thì rẻ gần như cho không, ưu đãi quá trời, ví như thuế kinh doanh cũng phải qua mười năm mới đóng. Đừng nhìn sự diễm lệ tốt tươi của đồng trà kia mà bảo mồ hôi của người Đài Loan, của dân ta không đấy. Họ chỉ bỏ tiền đầu tư, tổ chức sản xuất, còn lại chính người phụ nữ nước mình ngày này qua ngày kia tạo ra sự dồi dào, sung túc cho họ. Nay, đã có đến vài ngàn hécta như thế, trải dọc từ thị xã Bảo Lộc nối qua huyện Bảo Lâm, vắt lên cao nguyên Di Linh, thò lên Cầu Đất…, với không dưới hai chục Công ty từ đảo quốc xa xôi kia đến đây định vị, “làm mưa làm gió”. Bề dày lịch sử trồng trà 90 năm ở VN bỗng chốc nhường ngôi số “1” lại cho người xứ biển Đài Loan ngay trên đất mình.…


CHỊ ƠI, BÓNG NÓN CHÌM SÂU  !

Những đồn điền trà tráng lệ của người Đài Loan ở Lâm Đồng, Việt Nam

Ký sự: Nước mắt lâm tặc - Nguyễn Hàng Tình

Được sự đồng ý của nhà báo Nguyễn Hàng Tình - chúng tôi sẽ lần lượt đăng lại những ký sự đặc sắc của tác giả về Tây Nguyên và mở riêng "Chuyên mục Nguyễn Hàng Tình".
Trân trọng
BBT

 * * *

 *

Nước mắt lâm tặc

• Nếu hỏi cánh kiểm lâm Lâm Đồng rằng lâm tặc ở đâu ngang ngược, “gấu” nhất  họ sẽ trả lời ngay là ở vùng Quảng Sơn_ Ninh Thuận, nghĩa là người ở dải đồng bằng nằm dưới đèo Krông K’Pa, xứ sở mà quay đủ 180o ta chẳng thể  trông thấy rừng đâu cả. Cho đến một ngày tôi quyết định  lọt vào trong  những cái  làng “ăn rừng” khét tiếng chuyên nghiệp suốt mấy chục năm qua này…

Sự xuất hiện của tôi trong tích tắc cả làng Triệu Phong đến Thạch Hà, Hạnh Trí_xã Quảng Sơn, Ninh Sơn, Ninh Thuận_ đều hay tỏ. Có lẽ họ đã liên tục rỉ tai, và chạy đi báo cho nhau biết. Một không khí cảnh giác với người lạ, chừng thường trực suy nghĩ  rằng ai cũng có thể là công an, kiểm lâm… ( trong lực lượng liên ngành chống vi phạm lâm luật của chính quyền huyện) giả dạng để …đoạt lấy gỗ, truy quét nghề “ăn gỗ rừng” phi pháp của họ.

PHÁ  RỪNG “ CHUYÊN NGHIỆP”

Tuy thế, nhưng rảo qua các làng, nhìn đâu cũng thấy gỗ, từ gỗ khúc đến gỗ xẻ; chúng  được bày lăn lóc, tứ tung trước, sau và hai bên hông nhà mà không một chút mảy may sợ sệt; tất cả công khai như thể đây là một thế giới riêng, bất trị, mà luật pháp bảo vệ rừng mất tác dụng. Cảnh người ta để gỗ nguyên trên những chiếc cộ bò_ loại xe sử dụng bò để kéo_bày bán. Đó đây thêm những chiếc cộ đầy ắp gỗ tươi rói vừa đưa từ rừng về cũng ngang tàng chễm chệ trước các sân nhà. Trong khi đó, những người khác đủng đỉnh chở gỗ  trên những chiếc cộ bò đi bán cho những xưởng cưa, hay đầu nậu gỗ trong làng.  Không phải tất tần tật người dân đều “nhảy rừng”, nhưng hoạt động về gỗ lậu  trở thành thứ sinh hoạt thường nhật sôi động, phổ biến nhất  ở  cái làng này. Họ rao giá gỗ tạp ngày hôm nay là  1,2 –1,4 triệu đồng, gỗ căm-xe 4,5 triệu đồng, dổi, bằng lăng, hay cẩm lai là cứ  thêm 2-5 triệu đồng/ m3.  Làm sao không ngạc nhiên khi một vùng đất không có lấy một chỏm rừng, rừng lại ở cách đến 32 km( nhưng thuộc… huyện Đơn Dương, tỉnh…miền cao nguyên Lâm Đồng), phá rừng nổi tiếng, “chuyên nghiệp” với nghề khai thác, cưa xẻ, bán buôn gỗ lậu suốt hơn 20 năm nay mà chính quyền sở tại vẫn cho phép hệ thống xưởng cưa, xưởng mộc, chế biến gỗ... hình thành, trong khi điều đó ngay cả các tỉnh trên Tây Nguyên_ nơi rừng vẫn còn_ cũng không dám. Rồi cảnh nhỡn tiền  khi đêm về, dễ thấy những tay đầu nậu buôn bán gỗ  thoả mái “rước” gỗ từ những chiếc cộ bò ở các nẻo đường rừng đổ ra, cảnh  đưa gỗ vừa xẻ lên những chiếc xe khách, xe tải để đánh đi Phan Rang, Nha Trang, và ngược vào Sài Gòn… Hoá ra ở Lâm Đồng, lâu nay giới thầu cất nhà, thợ mộc…kháo nhau “ nếu muốn mua gỗ thì về Ninh Thuận!” là thế.

La cà quán xá ở Quảng Sơn người dân mách với tôi rằng, muốn  biết nguồn gỗ trong làng có dồi dào hay không, cũng như dinh dưỡng trong bữa ăn của người dân độ này có đang “khá” không, chỉ cần nhìn vào sức mua hàng  hoá ở cái chợ xã nằm trước đường quốc lộ 27 là biết_ gỗ là một thứ “hàn thử biểu” đời sống dân sinh vùng này. Và người ta cũng mách rằng, cộ bò đi gỗ vào rừng ngày hôm sau có đông hay không phản chiếu qua sự tấp nập của cái chợ cỏ ngày nào cũng họp ( gần như duy nhất ở Nam Trung Bộ) nằm không xa làng vào ngày hôm trước, với cỏ do những nông dân  nghèo từ các vùng khác cắt đem về đây bán. Cỏ tươi ngon là một thứ “nhu yếu phẩm” quan trọng cho việc đi ăn gỗ ở rừng, và thường chỉ có bò đi rừng ( tức bò làm ra tiền nhanh) mới được ăn cỏ mua, bồi dưỡng chu đáo.

Ba ngày “cày” tới cày lui vùng Quảng Sơn đủ để tôi hiểu được “qui trình”  tấn công rừng cao nguyên ở đây như sau: người ta đánh cộ bò băng qua những cánh đồng Ninh Sơn, nhắm thẳng lên dãy núi rừng ở hướng Đông Nam từ  mờ sáng hôm trước, và đưa gỗ về vào đêm khuya, hoặc  rạng sáng của hai ngày sau đó. Những người đi gỗ quí ( như cẩm lai, trắc, kiền kiền, căm xe…) thì phóng xe máy vào rừng, rồi dấu xe kín, sau đó một tuần sau quay về làng đánh cộ bò vào chở gỗ cưa hạ được. Trước đây mạnh cá nhân nào nấy “ăn” rừng, nay người ta “liên minh” lại, đi một lúc 15- 50 cộ bò, với lực lượng 30 – 100 người cùng 15 – 50 con bò vạm vỡ nặng cả nửa tấn. Phương cách này giúp dễ dàng bày binh  bố trận theo hướng  áp đảo, “ đủ sức” chống chọi, đối phó với lực lượng bảo vệ rừng ( và lâm luật) vốn lèo tèo và ngày càng quan liêu, nhát gan, sợ chết, nếu lỡ giáp mặt nhau. _Ý chí quẫy đạp mưu sinh của con người thật khủng khiếp! Những lâm tặc ngang tàng, khinh đời nói toạc ra với tôi là trước đây họ lầm lũi xẻ gỗ, chở gỗ…, còn nay mọi sự đều  có đội quân do thám “trận địa”( như không có kiểm lâm, công an, quân đội…) trước, rồi mới rời rừng. Chưa hết, dân  đi “ăn gỗ” đều sắm điện thoại di động, để hễ thấy dấu hiệu bất ổn là tìm đồi núi cao nhảy lên ( chỗ có sóng) để loan báo cho nhau dấu gỗ, tẩu tán bò, trốn người… Cứ thế, suốt hơn hai mươi năm chăm chỉa vào vùng rừng chuyển tiếp giữa cao nguyên với miền duyên hải thuộc huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng khiến muốn gỗ to ngày càng phải đi xa hơn, rừng mỏng ra, teo lại, nên họ phải mò lên đến tận lâm phận cheo leo ở Ka Đơn, Pró, dãy núi 1600 ( có lẽ đỉnh núi này có độ cao 1.600 m so với mặt biển). Họ nói, dù rừng đã lùi xa dần, nhưng giờ hễ xuất cộ bò khỏi làng là bằng mọi giá phải có gỗ mang về. Kẻ chuyên đi săn gỗ quí thì cứ 1-2 tuần kiếm được  4-7 triệu đồng, còn ai nhỏ gan, chỉ đủ lực  để ăn non thì cứ hai ngày một cộ gỗ trên xe đánh về cũng kiếm được triệu bạc…

...Khi lâm tặc... bị bắt. Ảnh Nguyễn Hàng Tình

Người Việt tự hào về thành tích của lãnh đạo

Diễn đàn xã hội dân sự:

Ông Nguyễn Thế Cường, đại sứ Việt Nam ở Thổ Nhĩ Kỳ bị câu lưu tại sân bay Frankfurt (Đức) vì nghi “rửa tiền”

Bild.de


Theo trang báo điện tử Đức Bild.de ngày hôm qua 19.12.2013 hải quan/quan thuế phi trường Frankfurt (Cộng hòa Liên bang Đức) đã câu lưu ông Nguyễn Thế Cường đại sứ Việt Nam tại Thổ Nhĩ Kỳ, vì tình nghi ông Cường mang 20.000 € tiền mặt mà không khai báo.
Cảnh sát Đức đã đưa ông Nguyễn Thế Cường về đồn, để điều tra và cáo buộc ông Cường tội “rửa tiền“.
Đại sứ Nguyễn Thế Cường khai nhận đây là số tiền đại sứ quán Việt Nam tại Thổ Nhĩ Kỳ quyên góp được giao cho ông chuyển về nước giúp nạn nhân bão lụt. (Theo nguồn tin được biết đây chỉ là lời khai của đại sứ Nguyễn Thế Cường, nhưng không có loại chứng từ nào ghi nhận lời khai của ông).