Báo Sài gòn tiếp thị
Theo chân kẻ lữ hành
Ngày 11.07.2013
Trong cuốn Miền đất huyền ảo, nhà dân tộc học người Pháp Jacques Dournes, từng gắn bó với Tây Nguyên 30 năm, phác thảo chân dung những người lữ hành bản địa đầy tự do, hào hoa và phóng khoáng: “Đối với anh, không hề có chuyện phải dự tính trước này nọ, phải mang theo thức ăn, đồ dự phòng, quần áo để thay. Anh vốn là sao thì cứ thế mà đi, theo nhịp bước quen thuộc của mình, lúc nào đến thì đến”. Không hiểu sao tôi cứ có một liên tưởng kỳ lạ giữa hình ảnh kẻ lữ hành ấy với ký giả Nguyễn Hàng Tình.
Cây bút của núi rừng Tây Nguyên
Trước hết, có lẽ vì một sự gặp gỡ trong tính cách ngang tàng phiêu lãng không ngừng nghỉ với núi rừng, hít thở, ăn nằm, học hỏi và lớn lên trong cái minh triết của núi rừng.
Trong cuộc phiêu lãng đầy tự do đó, Nguyễn Hàng Tình
đồng cảm và kể câu chuyện những thân phận cũng trôi dạt, xê dịch mà anh
gặp trên đường: nhóm nông dân miền xuôi thiên di mạn ngược để làm thuê
trong mùa thu hoạch càphê (Mùa nông dân thiên di), những người “len ong”
trong mùa khô Tây Nguyên (Một kiếp theo ong), những người chăn bò du
mục yêu tự do trên thảo nguyên M’Drăk (Trên thảo nguyên M’Drăk) hay
những ngư phủ sống “cuộc đời không kịch bản”, giang hồ khắp cõi Đông
Dương một hôm cất câu vọng cổ buồn ray rứt giữa đại ngàn (Ngư phủ trên
núi)... Anh viết về họ như họ là người đồng thuyền, đồng hành với mình.
Trong những thiên phóng sự, bút ký của Nguyễn Hàng
Tình, nhân vật dù là anh chàng mười sáu tuổi đánh xe thổ mộ ở thị trấn
Dran hay nhà sáng chế chiếc máy gặt lúa, từ ông chủ nông trại nho gốc
Pháp tại Tà Nung hay một hành giả chủ trang trại lan trên cao nguyên
Lang Biang... tất cả đều mang trong mình cái gai góc của những sinh phận
quen phiêu lưu và phần nào đó, họ có cái kiêu hãnh trong cô đơn, tự do
trong dấn thân. Và nữa, họ có cái nghệ sĩ tính trong hành xử với cuộc
đời. Những trang ký sự nhân vật không chỉ mô tả rõ nét chân dung, tâm
hồn con người, mà phản chiếu bóng dáng tính cách, gửi gắm suy tư của
người viết, một nhà báo độc lập tìm thấy sự chia sẻ trong khát vọng, ý hướng sống.
Tiếng kêu nhói lòng cho thiên đường đã mất
Nhưng nói đến Nguyễn Hàng Tình, có lẽ đặc sắc nhất vẫn là những thiên ký sự về một thiên đường đã mất – đó là rừng, là cái mà anh gọi là chốn hoang vu – đang từng ngày từng giờ bị những đầu óc toan tính thực dụng, vô trách nhiệm ra sức đào bới, giành giật, truất hữu. Là Easô của những cuộc tùng xẻo, săn bắn một thời dậy sóng dư luận (Easô, Khu rừng chìm nổi), là những mảng rừng Ninh Sơn, Ninh Thuận bị xoá trắng với cái lý lẽ quẩn quanh khốn cùng của đám lâm tặc (Nước mắt lâm tặc), là câu chuyện con voi quậy ở núi rừng Đạ Tồn như bằng chứng cho một bi kịch về môi trường (Vác đơn đi kiện voi rừng), hay sự biến mất của những dòng thác đẹp tuyệt vời vì các dự án thuỷ điện đã giết chết những dòng sông Tây Nguyên (Đi tìm thác đổ)... Những trang viết với thông điệp trực tiếp, mạnh mẽ, không chỉ dừng ở tính thông tin nhất thời, mà đi đến chất thơ trong biểu đạt khiến ta tiếc nuối, chạm đến cái hài hước cay đắng khiến ta ngậm ngùi day dứt. Chất nhân cảm, sự tinh tế, hàm lượng suy tư nhào trộn trong một phong cách văn chương khoáng đạt tự nhiên là điều làm nên sức sống vượt trên thời sự của ký Nguyễn Hàng Tình.
Nền văn minh thảo mộc đã bị thất thủ. Đây đó trong
những cánh rừng còn sót lại, Nguyễn Hàng Tình tìm cách phơi bày cái thực
trạng tệ hại nơi những lời khẩn cầu đầy lố lăng cất lên nơi xác cổ tháp
Yang Prông hoang tàn sót lại giữa rừng sâu (Sự suy tư của cổ tháp giữa
rừng già), của những vụ thanh toán đẫm máu, thế giới đen tối cùng quẫn
trong các lán trại vàng thượng nguồn dòng Da Dang, Krông Ana (Thế giới
“bờ bãi”), của lối đánh cá tận diệt trên hồ Lăk (Quần thảo hồ Lăk),
chính sách phá rừng trồng cao su đầy thiển cận phá vỡ hệ sinh thái rừng ở
Ia Puch, Ia Boòng, Ia Mer (Mủ cao su thiêu bóng Chư Prông)...
Nguyễn Hàng Tình hiện là ký giả tự do sống ở Đà Lạt; từng đại diện cho báo Tuổi Trẻ tại Nam bộ và Tây Nguyên.
Các ký sự đường rừng của ông từng công bố trên Lao Động, Sài Gòn Tiếp Thị, Văn Nghệ Trẻ, Pháp Luật TP.HCM,
Tuổi Trẻ... |
Đọc ký của Nguyễn Hàng Tình, độc giả nghe ra trong
tiếng chiêng chuyển “chức năng” của giàn cồng chiêng phục vụ du lịch
hàng đêm ở trên núi Lang Biang hay sự đổi đời của những dũng sĩ săn voi ở
Buôn Đôn trở thành kẻ nài voi phục vụ du lịch... không phải là những
tín hiệu sáng sủa cho văn hoá Tây Nguyên như những bài báo cưỡi ngựa xem
hoa tán tụng hương xa, mà sâu xa, là tiếng kêu nhói lòng về một cõi
minh triết (theo cách nói của Jacques Dournes) đã mất.
Thông điệp trả rừng cho Tây Nguyên đưa ra lúc này có
thể đã muộn. Lời “giã biệt hoang vu” của một tấm lòng hiếu thảo với rừng
núi biết sẽ không còn đủ sức lay động, hay kịp ngăn chặn những cỗ máy
man rợ cào vét tài nguyên, nhưng nó vẫn là một lời giã biệt tử tế của
một ngòi bút có trách nhiệm, dấn thân, là bản lĩnh của một ký giả với
vùng đất mình gắn bó.
Những trang viết của Jacques Dournes chỉ nói cái mênh
mang tự do, hào hoa bay bổng của những cuộc hành trình trải ra trước mắt
kẻ lữ hành với “gùi trên vai và giáo cầm tay”, đi mải miết trong chốn
rừng sâu núi thẳm, qua những làng mạc xa lạ, chinh phục những nẻo đường
mới, xuyên những miền không gian, thời gian mơ tưởng. Ông không nói về
những nguy hiểm làm nên mùi vị, sức lôi cuốn và biết bao day dứt, kể cả
tổn thương phía sau những chuyến phiêu du.
Nguyễn Vĩnh Nguyên
(Đọc Giã biệt hoang vu, ký sự Nguyễn Hàng Tình, Phương Nam Book & NXB Hội Nhà Văn, 2013)
Những trang ký sự nhân vật không chỉ mô
tả rõ nét chân dung, tâm hồn con người, mà phản chiếu bóng dáng tính
cách, gửi gắm suy tư của người viết, một nhà báo độc lập tìm thấy sự
chia sẻ trong khát vọng, ý hướng sống.
*
Báo Người lao động
Giã biệt hoang vu - Nước mắt núi rừng
Thứ Hai, 22/07/2013 22:23Lâu rồi mới lại có một tác phẩm về núi rừng nhưng Giã biệt hoang vu của Nguyễn Hàng Tình (do Công ty Phương Nam Book và NXB Hội Nhà văn ấn hành) ra mắt khiến người ta thẫn thờ: núi không chỉ là trùng điệp hùng vĩ với những huyền thoại, những giá trị bản sắc văn hóa điệp trùng mà còn có cả tiếng thở dài, nặng trĩu...
*
Báo Pháp luật
Giã biệt hoang vu - một cuốn sách “dữ và lạ”
25/07/2013 - 05:15Xé toạc màn “exotique” lừa mị bên ngoài, Giã biệt hoang vu của nhà báo Nguyễn Hàng Tình là cuốn sách “dữ và bi tráng” nhưng rất cần cho hôm nay.
Đó là nhận xét của nhà văn Nguyên Ngọc về tác phẩm của một người chuyên viết về Tây Nguyên, chọn Tây Nguyên như nơi định cư của mình và yêu Tây Nguyên đến mê mệt...
*
VnExpress
Tây Nguyên buồn trong 'Giã biệt hoang vu'
Chủ nhật, 14/7/2013 06:07Tâp ký sự của Nguyễn Hàng Tình đắng như ly cà phê Ban Mê, thăm thẳm như gió núi đại ngàn, bi tráng như tiếng gầm của voi thiêng...
*
Báo Thể thao văn hóa
Nguyễn Hàng Tình và 'Giã biệt hoang vu': Dĩ vãng tìm đâu thấyChủ Nhật, 21/07/2013 15:08
(Thethaovanhoa.vn) - Từng làm phóng viên của một tờ báo có lượng phát hành lớn, phụ trách khu vực Nam Trung bộ và Tây Nguyên trong khoảng 15 năm, Nguyễn Hàng Tình nắm rõ vùng đất này như thuộc từng đường chỉ tay của mình. Đùng một cái, Nguyễn Hàng Tình gây bất ngờ với các đồng nghiệp làm báo khi anh xin thôi việc. Dù không còn biên chế ở bất kỳ tờ báo nào nhưng những bài ký sự của anh vẫn còn mãi trong lòng người đọc.
(Lời Biên tập viên: Bài điểm sách của Thethaovanhoa rất chi tiết, cũng vì lẽ đó mà tôi không đăng nguyên bản trên trang nhà. Có quá nhiều chi tiết thuộc về đời tư của của Nguyễn Hàng Tình và bạn bè anh mà tôi nghĩ là, không nên công bố một cách suồng sã. Nhưng tôi vẫn giới thiệu đường link - bên dưới tựa bài - để các bạn có thể hiểu thêm về cuộc sống nhà báo nhiều thăng trầm, cũng như tình yêu mãnh liệt dành cho núi đồi quê hương của Nguyễn Hàng Tình.)
2 nhận xét:
Bạn có thể đặt mua sách ở đây:
http://tiki.vn/gia-biet-hoang-vu-p67642.html?ref=c316.c587&gclid=CIvh_YnL27gCFUyS3god8X4Aqg
Tất cả rồi sẽ qua đi ,riêng những giá trị đích thực sẽ tồn tại vĩnh viễn với dòng sống nhân loại . Bút ký của Nguyễn Hàng Tình là một trong những giá trị đích thực ấy!
Đăng nhận xét